YAHUDİLİKTE TEMEL KAVRAMLARBERİT MİLA (Sünnet) {2}

Ester ASAVayikra Kitabı, Tora`nın ilk iki kitabı olan Bereşit ve Şemot`un aksine, [Mişkan`ın açılışı ve Aaron`un iki oğlunun ölümü dışında] olayları konu etmez; içeriği daha çok emirlere ve uygulamasal ayrıntılara ayrılmıştır

Kavram
9 Ocak 2008 Çarşamba

Yusuf BESALEL

Berit Mila’nın ritüeli ile ilgili yasaların kökeni, Kutsal Kitap’a, sözlü geleneğe ve Rabinik yasamalara dayanır ve ayrıca zaman içerisinde oluşturulan gelenekler de eklenmiştir. Geleneksel olarak Berit Mila on yetişkin Yahudi’nin varlığında ("Minyan") gerçekleştirilebilir. Sekizinci günün sabahında bebek, büyükannesi tarafından annesinden alınır ve isim babasına ("sandak") teslim edilir. Bu kişi, çocuğu sünnetin yapılacağı odaya getirir ve çocuğu "Eliyau’nun Sandalyesi" olarak anılan bir sandalyenin üstüne yerleştiren kişiye teslim eder. Başka bir kişi de çocuğu "kise şel Eliyau" adı verilen bu sandalyeden alır ve onu sünnet boyunca dizinin üstünde tutacak olan sandağa verecek olan çocuğun babasına verir.
Sünnetin kendisi birkaç saniye sürer ve "moel" adı verilen bir sünnetçi tarafından gerçekleştirilir. İlk zamanlar, kan moel tarafından ağızla emilerek alınırdı. Şimdi bu amaçla bir aparat kullanılmaktadır. En nihayet bir bardak şarap eşliğinde özel bir kutsama okunur ve çocuğa bir Yahudi ismi verilir. Berit Mila, Yahudiler arasında evrensel bir uygulamadır. Ancak Reform Yahudileri "moel" yerine bir tıp doktorunu tercih ederler. Moel, verdiği hizmet için genellikle bir ücret alır. Fakat sıkça, aldığı paraları yardım kuruluşlarına hibe eder. Berit Mila, Yahudi dinine girmek isteyenlerin yapacakları işlemler arasında temel bir yer oluşturur. Şayet söz konusu kişi daha önceden sünnet edilmişse; sünnet yerinden bir damla kan alınarak ritüel yerine getirilir.
Moel’in kullandığı enstrümanlar, oldukça eski zamanlardan gelmedir. Bıçak ("İzamel"), geleneksel olarak her iki tarafından bilenmiştir. Kalkan ("magen"), ince bir metal enstrüman olup; bunun içinden ön deri, çıkarılmadan öne geçirilir. Bu cihaz, organın zarını koruduğu gibi, aynı zamanda bıçağın emin ve uygun bir yön dahilinde kullanılmasını sağlar.
Birçok ülkede Berit Mila’da Eliyau’nun sandalyesi tören boyunca çocuğun büyükbabasının oturduğu sandalyedir. Fakat bu, genellikle çocuğun sünnetten evvel kısa bir süre için yerleştirildiği sandalyedir. Geleneksel olarak Eliyau Peygember her sünnetin davetlisidir. Çünkü, O, bir zamanlar Tanrı’ya şöyle şikayet etmişti: "…. Çünkü Yisraeloğulları Sen’in Ahiti’ni ihlâl ettiler." (Birinci Krallar, 19:10) Zohar’a göre ise (Bereşit, 17:10) Tanrı şöyle yanıt verdi: "Her ne zaman ki benim oğullarımın etine bu kutsal işaret işlenecektir, Sen (Eliyau) davet edileceksin… Ve Yisrael’in Ahit’i ihlâl ettiğine şahit olan ağız, onların Ahit’e uyduklarına şahit olacaktır."
Berit Mila töreninin sonunda bir ziyafet yemeği verilir ("Seudat Mitsva"). Bir zamanlar bu yemek sinagogda verilirdi ve hala da öyle olabilmektedir.

Kaynakça: "Yahudilik Ansiklopedisi", Cilt I, II, III,Yusuf Besalel